Przyczyny depresji okołoporodowej
Życie kobiety to kolejne etapy od dziewczynki, przez młodość i dorosłość, a z tą ostatnią przychodzi często macierzyństwo. Na każdym z etapów inaczej postrzega siebie, swoje ciało, relacje z otoczeniem. Czego innego potrzebuje, inaczej definiuje cele oraz oczekiwania w stosunku do siebie i świata. Nie zawsze ma świadomość, co dla niej jest dobre, co daje spokój i wsparcie. Moment ciąży i narodzin dziecka gwałtownie zaburza stabilność oraz równowagę kobiety. To, co do tej pory było, przestaje być aktualne. Trzeba siebie zdefiniować na nowo. Zmienia się ciało, otoczenie zaczyna widzieć w kobiecie matkę i tak ją definiować. Pojawiają się wymagania, oczekiwania od rodziny, lekarzy, znajomych i od samej siebie. Dodatkowo organizm przechodzi rekonstrukcję. Hormony pracują, mózg zmienia „program”, a ciało nie przypomina tego sprzed ciąży. Reklama, telewizja i kino przedstawia wizerunek uśmiechniętej, oddanej matki.
Jak poradzić sobie z tym, że w moim przypadku jest zupełnie na odwrót? Zmęczenie, smutek, rozdrażnienie, złość, chęć ucieczki… Czy matka może się tak czuć? Czy jestem normalna? Czy przypadkiem nie przesadzam? Czy nie powinnam sobie z tym poradzić, przecież kobiety rodzą i wychowują dzieci od zawsze?
Objawy depresji
Gdy jesteś zaniepokojona swoim stanem, smutek nie odpuszcza cię przez 2-3 tygodnie, nie odnajdujesz przyjemności jak przedtem, nie potrafisz odpocząć, masz problemy ze snem, lękasz się bez powodu, albo nadmiernie np. o zdrowie dziecka, złościsz się na nie, czujesz się samotna, winisz się ciągle o coś, pogrążasz się w spirali depresji.
Sygnały alarmowe: nie panujesz nad swoimi reakcjami, jesteś wybuchowa, chcesz zrobić krzywdę dziecku, nastrój zmienia się od euforii po rozpacz, pojawiają się myśli, że życie jest bez sensu, albo twoje zachowanie znacznie odbiega od tego jak było wcześniej, jesteś zalękniona, zaniepokojona i towarzyszą temu inne objawy z ciała (np. skoki ciśnienia, duszności, drżysz). Takie objawy mogą świadczyć o depresji, albo innej poważnej chorobie ( psychozie porodowej, stanie maniakalno – depresyjnym, lękowo – nerwicowym, czy chorej tarczycy…). Każda z tych sytuacji może wymaga konsultacji u specjalisty, aby jak najszybciej zdiagnozować, co się dzieje i włączyć odpowiednie leczenie.
Na zdrowie dziecka, również psychiczne, w przyszłości funkcjonowanie społeczne, wpływa to jak się czujesz i jakie emocje odbiera dziecko od pierwszych dni życia. Pozwól sobie pomóc i sięgaj po wsparcie, gdy ty lub twoi bliscy rozpoznają niepokojące objawy.
Jakie podjąć kroki?
Rozpocznij od najbliższego otoczenia. Otwórz się na wszystkie zaufane ręce i głowy, które chcą pomóc. Korzystaj z męża, rodziców, rodzeństwa, przyjaciół, sąsiadów, im dłuższa lista tym lepiej. Zobacz na ile jesteś otwarta na dostępność innych, propozycje wsparcia. Czy masz poczucie, że wiesz najlepiej? Czy masz przekonanie, że nikt nie jest cię w stanie zastąpić? A może nie pozwalasz sobie na skargi? Jesteś zmęczona i masz do tego prawo, to na ile korzystasz z pomocy i wsparcia świadczy o twojej dojrzałości i sile.
Unikaj pozornego wsparcia, słowa: „nie przejmuj się, to samo przejdzie”, ale niby co, macierzyństwo?, „przesadzasz, weź się w garść”, wzięłaś się w garść i odważyłaś powiedzieć, że jest ci źle.
Poszukaj koniecznie wsparcia u psychoterapeuty, sprawdzonej osoby, przygotowanej do tej pracy. Umów się na pierwsze spotkanie i zobacz czy „chemia gra”, czy potrafisz się przed tą osobą otworzyć. Możesz dopytać o sposób pracy, ustalicie częstotliwość i długość sesji oraz miejsce spotkań. Psychoterapeuta może skierować do lekarza psychiatry, bądź endokrynologa, którzy włączą leczenie farmakologiczne.
————————————————————————————————————————–Newralgiczne momenty macierzyństwa i wystąpienie objawów depresji oraz konieczne wsparcie, aby kobieta mogła poczuć równowagę w sobie i zapewnić optymalne warunki dla rozwoju swojego dziecka.
Okres ciąży – zmienia się gospodarka hormonalna i sytuacja życiowa kobiety – objawy depresji: obniżenie nastroju, płacz bez przyczyny, drażliwość, niepokój i napady paniki, zniechęcenie, przygnębienie i nadmierne zmęczenie, martwienie się o zdrowie swoje i dziecka, spadek zainteresowania aktywnościami i sobą, problemy ze snem i zasypianiem, niespokojny sen, poczucie winy, spadek zainteresowania seksem, stany bólowe bez wyraźnej, medycznej przyczyny.
Ryzyko pojawienia się depresji 14-23%: samotne matki, niepewność materialna, nagła trauma, brak oparcia, lęk o dziecko.
Konieczne wsparcie bliskich i znajomych oraz terapeutyczne. Leczenie farmakologiczne nie jest wskazane, jedynie pod ścisłą kontrolą lekarza psychiatry.
Kilka dni po porodzie do 2 tygodnia – kobieta jest zmęczona, obolała, burza hormonalna, kłopoty z karmieniem piersią, „zlana” z dzieckiem, objawy smutku poporodowego, tzw. baby blues: zmienność nastroju, płaczliwość, smutek, poczucie zmęczenia, drażliwość, nerwowość, zakłopotanie.
Występuje u 50–80% matek, to naturalna reakcja po porodzie, może być związana z przebiegiem porodu, albo aktualną trudną sytuacją, ale nie musi.
Przy wsparciu rodziny i znajomych, w większości wypadków ustępuje samoistnie.
Połóg do 6 tygodni po porodzie – kobieta adoptuje się do nowej roli, jej organizm regeneruje po ciąży i porodzie, jej funkcjonowanie podporządkowane rytmowi potrzeb dziecka, depresja objawy:przygnębienie, smutek, myśli negatywne i brak poczucia, że sytuacja zmieni się, poczucie, że do niczego się nie nadaje, obwinianie się, myśli o śmierci własnej i/lub dziecka
Występuje u 10-20 % matek, częściej, gdy kobieta już chorowała na depresję w przeszłości lub jej matka, ma wpływ przebieg ciąży i wszelkie poważne problemy w tym czasie oraz złe relacje w rodzinie, samotne macierzyństwo, kłopoty finansowe.
Konieczne wsparcie terapeutyczne i najbliższych. Może być potrzebna opieka psychiatryczna.
Pół roku i później po porodzie – zmęczenie obowiązkami i coraz większą aktywnością dziecka, chęć wyjścia z domu, odsunięcie od środowiska pracy, znajomych. Depresja może wystąpić dopiero w tym czasie, może, ale nie musi mieć związku z urodzeniem dziecka.
Wymaga, tak jak w każdym przypadku depresji, wsparcia specjalistycznego oraz rodziny, bliskich.
Monika Siedlak-Pęczek
Jeśli masz pytania – zadzwoń 609 612 572
